Carrosseriefabriek Hover & Tiwi had een flinke stand op de R.A.I. - Tentoonstelling van 1938, maar veel meer lijkt er niet over bekend.

Carrosserie - Fabrieken J.H. Hulsman, Den Haag


advertentie augustus 1912

Op 19 april 1806 kocht Jacob Met een huis met erf aan de Middenweg in Heerhugowaard, waarop een Wagenmakerij gevestigd was. In de Schager Courant van 11 april 1911 adverteert Jac Met als Stoom-Rijtuigfabrikant met vestigingen in Heerhugowaard en in Alkmaar, later is hij ook carrosseriebouwer geweest en na de oorlog eerst Ford dealer en in het recente verleden Opel dealer. Het bedrijf is nog niet lang geleden door een andere Opel dealer overgenomen. Met het opruimen van de boedel kwamen fotoboeken te voorschijn die aantoonden dat er in de twintiger jaren nogal wat carrosserieën gebouwd zijn. In mindere mate op personenauto basis maar vaker bestelwagens en bussen op T-Ford basis. Ze deinsden er niet voor terug om T-Fords ook van een nieuw chassis te voorzien met vier half elliptische bladveren in plaats van twee dwarse bladveren.

N.V. Utrechtse Auto-Garage voorheen Anton G. Immink

Klik hier voor meer over Anton Immink.

Carrosseriefabriek Gebr. Nillesen te Wychen bouwde in de periode 1923-1970 cabines, laadbakken en autobussen. Aan de hand van bewaarde foto's en een interview met de toen 86-jarige Rinus Nillesen kon nog iets over de historie van dit bedrijf worden achterhaald (interview van Eduard Hattuma uit december 1993)

advertentie januari 1950

De Nederlandsche Carrosseriefabrieken waren gevestig aan de Voorstraat in Voorschoten, maar het bedrijf gebruikte ook de oude remise van de stoomtram aan de Wijngaardenlaan, ook in Voorschoten. Het pand in de Voorstraat was aanvankelijk van een zadelmaker.

advertenties 1922

In het Friese Balk staat de voormalige werkplaats van carrosseriebouwer Kuiper. Een wel zeer oude firma die nog steeds bestaat

Klik hier voor meer foto's

 Over Rijtuigfabriek Kraan & Steggerda is alleen bekend dat ze de grotere carrosserieën maakten voor Simplex.

advertentie 1916

Grondlegger Reint Jansen begon in 1936 met het bouwen van houten wagens. Geleidelijk kwam er steeds meer carrosseriewerk bij zoals het ontwerpen en bouwen van vrachtwagen cabines, verhuiswagens, veewagens en open laadbakken. Tegenwoordig ook uitgebreid met veel nieuwbouw op oldtimer chassis.

carrosseriebouwer Gerrit Jansen met een zelfgemaakte recreatie op een Austin chassis

website http://www.carrosseriebouwjansen.nl/

advertentie d.d. ?

Lamboo Carrosserie is opgericht in 1957 door Joost Lamboo, zoon en kleinzoon van carrosseriebouwers. Het bedrijf was eerst gevestigd in Pijnacker en Zevenhuizen om uiteindelijk in Zoetermeer terecht te komen. Een uitgebreide geschiedenis staat op de website van Lamboo.

(foto van website Lamboo)

Carrosserie Roset was zeer bekend in Bergen op Zoom en heeft ook landelijk een grote naam verworven. Cornelis Gerardus Roset begint omstreeks 1900 in Roosendaal een wagenmakerij, waar kruiwagens en melkkarren worden gemaakt. Met deze zaak kan hij een behoorlijke boterham verdienen. In 1931 komt hij echter te overlijden en laat hij een weduwe met zes zonen achter. Het bedrijf wordt voortgezet door drie van hen; de carrosseriemakers A.P. (Antonius), P.A. (Petrus) en J.W. (Johannes) Roset. In 1936 verhuist de weduwe Roset met haar kinderen naar de Wassenaarstraat 44 in Bergen op Zoom. Dit is het pand waarin Antonius Demmers in 1897 een wagenmakerij is begonnen en waar P.J. Havermans in 1932 een elektrische carrosseriefabriek vestigt. Vermoedelijk komen de gebroeders Roset eerst in dienst bij Havermans en besluiten zij later voor zichzelf te gaan beginnen.

Christianus Albertus Roos werd geboren op 22 april 1896. Hij opende op 1 juli 1927 zijn bedrijf aan de Casuarisstraat in Den Haag, onder de naam ’s‐Gravenhaagsche Fabriek van Carrosseriebewerking. Begin jaren dertig verhuisde hij naar de Pletterijkade nummer 8. Hij hield zich voornamelijk bezig met de opbouw van bestelauto’s en het bouwen van aanhangwagens.


advertentie 1949

advertentie 1917

Pennock was een Nederlandse carrosseriebouwer uit Den Haag (van 1900 tot 1953). De fabriek was gevestigd aan het Bleijenburg en later aan de Binckhorstlaan en nog later aan de Weteringkade.

(advertentie 1909)

Kusters Carrosseriefabriek Venlo. 19?? - heden

Bedrijfsauto met Versteegen carrosserie gebouwd voor de PNEM, foto gemaakt in opdracht van Fa Stokvis Rotterdam februari 1951.
Bron: gemeentearchief 's-Hertogenbosch

In 1883 begon de wagenmaker Jan Vermeulen (1856-1927) bij Rijtuig- en Wagenmakerij Zoone van Maaswinkel. In 1894 nam hij de zaak van zijn baas over. De firma leverde bakkerskarren, melkkarren, badkoetsen etc. en ze onderhielden en repareerden ook wagens en koetsen. Na de eerste wereldoorlog begon Vermeulen ook met de carrosseriebouw voor automobielen, ze bouwden allerlei soorten carrosserieën maar geen personenauto’s.

Verheul, Waddinxveen begon in 1900 als rijtuig- en wagenmakerij, in 1920 werd de eerste autobuscarrosserie gebouwd. In 1958 werd de vrachtwagenproductie van Kromhout overgenomen. In de zestiger jaren werd het bedrijf door British Leyland overgenomen.

advertentie oktober 1927

briefhoofd 1927
bron: Haags GemeenteArchief

Het bedrijf, dat zes generaties van vader op zoon is gegaan, is in 1775 met een ‘wagenmakerswinkel’ begonnen op de historische plek in het centrum van het dorp (toen Heerenstraat) met Willem van Trigt. Willem van Trigt, zoon van Gozen van Trigt, werd geboren in 1746 in Echteld (Betuwe-Gelderland) en ‘emigreerde’ in 1775 naar ’s‑Gravenzande om zijn geluk en zijn vakkennis te beproeven.

B.T. van Rijswijk & Zn., Den Haag 1843-1950

Rond het begin van de twintigste eeuw had van Rijswijk een fabriek voor de fabricage van allerlei lederen accessoires voor paarden en koetsen. Daarnaast repareerde men koetsen. Vanaf 1903 werd de bouw van carrosserieën voor automobielen de hoofdbron van inkomsten. Zelfs het koninklijk huis bestelde een carrosserie op een Minerva chassis voor Prins Hendrik. Van Rijswijk kreeg de titel van Hofleverancier.

Na de eerste wereld oorlog werden de merken Isotta-Fraschini, Excelsior, Rolls-Royce etc. van carrosserieën voorzien die vaak prijzen op Concours d’Elegance wonnen. In de late dertiger jaren waren het meestal Amerikaanse merken zoals Ford, Buick, Packard, Nash en Chevrolet. Het laatste vooroorlogse merk met een Van Rijswijk carrosserie was een Lancia Aprilia voor de Parijse salon van 1940 die niet meer gehouden werd om bekende reden (zie foto verder hieronder).

Na de oorlog werd de draad weer opgepakt met het repareren van beschadigde carrosserieën. In 1950 werd nog een Panhard Dyna voorzien van een sport body, maar dat was tevens het laatste werk van Van Rijswijk.

Carrosseriebouwer Leonard van Oers, Roosendaal

Carrosseriebouwer Leonard van Oers uit Roosendaal was (volgens Chris Broos) voor 1940 een belangrijke carrosseriebouwer in het zuiden van Nederland. Hij bouwde o.a. voor garage Monopol bijna alle Minerva's, Dodges en Opels en de carrosserieën voor de stadsdienst van Breda tussen 1930 en 1941.

In juni 1919 startte Jan van Leersum een carrosseriefabriek aan de Waarderstraat 42b en 58a te Hilversum, later aan de Laarderweg 121. In de loop der jaren had hij diverse compagnons. 

Begonnen in 1919 was Jan van Leersum niet alleen carrosseriebouwer maar ook een artiest met toekomstvisie. Al in de dertiger jaren propageerde hij stroomlijn ideeën voor personenauto's maar ook voor autobussen. Hij bouwde complete carrosserieën en ook toebehoren en verbeteringen zoals open daken, aanbouwkoffers, gestroomlijnde spatborden en dergelijke. Ook moderniseerde hij bestaande auto's.

Na de oorlog bouwde Van Leersum hoofdzakelijk begrafenisauto's, volgauto's en autobussen. In december 1951 werd het bedrijf opgeheven omdat men de concurrentie met de grotere Nederlandse busbouwers niet meer aan kon.

In 1980 werd in het Groninger museum een expositie gehouden "Design in den Niederlanden". Hier werden onder ander een aantal foto's van de gestroomlijnde autobussen van Jan van Leersum geëxposeerd.

advertentie oktober 1930

advertentie 1929

Fa. C.A. Teulings, Fabriek van Rijtuigen en Carrosserie voor Automobiles, te 's-Hertogenbosch

In 1703 begon Stans Klassen Tolinckx op de Vuchterdijk een wagen- en rijtuigmakerij op de Vuchterdijk. Zijn broers Peter, Wouter, Nicolaas en Jan voegden zich als snel bij hem. Uit het gildenboek valt vast te stellen dat dit familiebedrijf binnen een tiental jaren tot de grootste wagen- en rijtuigmakerij van de Meierij was uitgegroeid.

Stans (Constant) had tien kinderen, en alle zoons kwamen de gelederen van 'Teulings Rijtuigen' versterken. Ook neven, ooms en aangetrouwde zwagers traden in de loop der tijd toe.

Tot aan het begin van de twintigste eeuw bleef dit familiebedrijf in stand, waarbij het bedrijf op dezelfde plaats, verspreid over een min of meer aaneengesloten reeks panden: de Pyp, het Appelboomke, de Drie Sterren, de Drie Konen (later het Lindeboomke) en de Prins. Het omvatte rond 1725 onder andere een rijtuigmakerij/annex schrijnwerkerij, een radenmakerij, een smederij, een zadelmakerij, een uitspanning, een tapperij en magazijnen.

Stans Tolincks werd ook wel Stans Molemakers genoemd. Dat geeft aan dat ook het molenmakersambacht werd beoefend. De techniek van de rademakerij vormde zowel de kern van de bouw van wagens, karren en koetsen als voor de molenbouw. Molens werden gebouwd tot in Leiden en Amsterdam-Zaandam.

Het familiebedrijf werd rond 1850 door Cornelis Antonsz. Teulings omgezet in een Firma C.A. Teulings, nog steeds gevestigd aan de Vughterdijk. Cornelis was de zoon van Anton, zoon van Cornelis, zoon van Nicolaas, zoon van Wouter, de eerdergenoemde broer van Stans, allen werkzaam in het door Stans gestichte familiebedrijf.

Bij de stichting van de firma rond 1850 was die situatie niet wezenlijk veranderd. In 1852 nam Teulings deel aan de expositie Handel en Nijverheid in Arnhem, in 1878 en 1889 aan de Wereldtentoonstelling in Parijs, waar drie rijtuigen een Medaille d'Or ontvingen.

Bron (plus meer informatie over de familie Teulings): Fa C A Teulings historie automobielfabriek 's-Hertogenbosch

advertentie 1913

Carrosserie Soudijn, N.V. Fabriek van Rollend Materieel v/h H.W. Rübenkamp & Co.

advertentie 1916

Schutter & van Bakel werd in 1829 in Amsterdam opgericht (toen nog alleen van Bakel) als koetsbouwer en zadelmakerij. In 1901 werd de eerste auto met carrosserie van Schutter & van Bakel afgeleverd. Veel luxe merken zoals Rolls Royce, Bentley, Hispano Suiza, Packard, Bugatti, Lancia, Ballot en Voisin werden voorzien van een Schutter & van Bakel carrosserie.

Bij een artikel over het honderdjarig bestaan van de firma Schutter & Bakel in het Algemeen Handelsblad van 2 juli 1929 stond deze foto van een van de eerste auto's die door Schutter & van Bakel voorzien werd van een carrosserie. Volgens Ariejan Bos is dit een Peugeot, meest waarschijnlijk is een type 15 van rond 1898. De dubbele phaeton-carrosserie is echter een standaard fabriekscarrosserie die op meerdere modellen werd gebruikt (bijvoorbeeld ook het type 7 en 8). Uit enkele details blijkt duidelijk dat het om een type met Peugeot-motor gaat (vanaf 1898). Wat Schutter & van Bakel hier nu precies aan hebben gedaan is volstrekt onduidelijk. Waarschijnlijk heeft bij het artikel een verkeerde foto gestaan.

Van de Scheveningsche Carrosserie Fabriek is alleen bekend dat in 1903 dhr. A. Brunting directeur was. Zie ook Rijksnummer 326.

Carrosserie- en Lederwarenfabriek A. Muller & Zoon was sinds 1921 als “fabrikant van lederwaren voor de motor- en rijwielbranche” gevestigd aan de Vijverhofstraat te Rotterdam. De panden met de nummers 86-92 bevonden zich onder het Hofpleinspoorviaduct, de zogenaamde ‘Hofbogen’. Een paar jaar later volgde uitbreiding in de panden ernaast t/m nummer 98.

Muller maakte voornamelijk lederen bekleding en kappen en hoezen voor auto’s. Later werd het bedrijf vooral bekend als carrosseriefabriek en autoherstelbedrijf. In 1968 verhuisde 'Automobielbedrijf A. Muller & Zoon' naar een ander, nieuw gebouwd pand aan de Vijverhofstraat 27. Het bedrijf ging in 1984 failliet.

Bij de restauratie van de Hofbogen in september 2015 kwam de originele gevel uit de jaren twintig tevoorschijn. Het was op dat moment nog niet bekend of de gevel behouden zal blijven.

advertentie maart 1912 (Op Spijker)

advertentie januari 1923

Carrosserie Lith N.V. te Rotterdam is opgericht in 1876 (een andere bron zegt 1874). Het bedrijf was eerst gevestigd aan de Centuurbaan 66 te Rotterdam-Hillegersberg. Tegelijk met de viering van het 75-jarig jubileum werd in 1951 de nieuwe fabriek aan de Centuurbaan 32 geopend. Het bedrijf legde zich toe op de carrosseriebouw en –reparatie, met name autobussen, speciale carrosserieën en in de jaren zestig de rijdende postkantoren. In 1968 was dhr. J.W. Lith voorzitter van de Focwa, in 1936 opgericht als Federatie van Organisaties in de Carrosserie- en Wagenbouw en Aanverwante bedrijven.

advertentie oktober 1919

De Eindhovense Carrosseriefabriek J. Lemmens heeft op 23 november 1935 een fabriek geopend in samenwerking met Kusters uit Venlo.

Carrossereriefabriek F.H. Lathouwers

In 1821 werd de heer Franciscus Hendricus Lathouwers geboren. Hij leerde het vak van wagenmaker en in 1848 begon hij voor zichzelf. In 's-Hertogenbosch begon hij met het repareren en vervaardigen van wagens en rijtuigen. Hij deed dit kennelijk goed want zijn klantenkring besloeg na enige tijd heel Nederland, België, Duitsland en zelfs Nederlands-Indië. Het bedrijf produceerde van alles op het gebied van vervoer, van Bakkerswagens tot rijtuigen, van lijkwagens tot postkoetsen en zelfs arrensleden. De overgang naar automobiel carrosserieën ging bijna vanzelf toen een Belgische klant, een houthandelaar, een auto aanschafte. Hij vroeg Lathouwers daar een zespersoons carrosserie op te zetten.

Carrosseriebedrijf Asjes te Alkmaar en later in Bergen, heeft een aantal lijnbussen gebouwd, onder andere voor de N.Z.H.

Asjes carrosserie op A.S. chassis.

In 1926 werd de scheepswerf Burgerhout gevraagd om de Dornier Wal, een metalen vliegboot, voor de Nederlandse Marine in licentie te bouwen. De raad van bestuur van de scheepswerf voelde hier niets voor. De heer Burgerhout besloot toen zelf de zaak in handen te nemen. Hij vond in Papendrecht een grote scheepswerf die in opdracht van de firma van Driel uit Rotterdam was gebouwd. Deze werf was echter nooit in gebruik genomen. In februari 1927 werd daar begonnen met de bouw van de Dornier Wal vliegboot, die in Nederlands Indië uitstekend dienst heeft gedaan. Daarna heeft Aviolanda Curtiss Hawk jachtvleigtuigen en Dornier Do24 vliegboten in licentie gebouwd. Helaas grepen ze net naast een licentie contract voor de Douglas DC2 en Glenn Martin Bommenwerpers. In tegenstelling tot Fokker was Aviolanda inmiddels gespecialiseerd op het bouwen van metalen vliegtuigen. Aan het eind van de oorlog was het bedrijf door de Duitsers leeggeroofd. Na de oorlog werd van alles aan gepakt om weer nieuwe machines voor de vliegtuigbouw aan te kunnen schaffen.

Koninklijke Fabriek van Rijtuigen en Spoorwagons J.J. Beynes

In 1838 vestigde de timmerman Jan Beynes zich als wagenmaker op de Riviermarkt 7 te Haarlem. Het bedrijf groeide uit tot een fabriek van spoorweg materiaal. Het begon met wagons en het breidde uit naar personenrijtuigen en treinstellen. Ook trams en autobuscarrosserieën werden er gemaakt. Het bedrijf mocht de titel “Koninklijke” voeren.

Twee Beynes carrosseriën op Ford chassis

Het bedrijf werd in 1878 opgericht door Jacob Bots. Het is aanvankelijk een houthandel. In 1910 introduceerde Jacob's zoon Simon de naam BOVA, een acroniem voor Bots Valkenswaard. In 1931 werd begonnen met de bouw van autobussen.

advertentie oktober 1960

Fa. J. Bronkhorst, Langestraat 87 Hilversum.

advertentie augustus 1909

Bronkhorst begon in de 19^e Eeuw als smid en hield zich korte tijd later ook bezig met reparatie van koetsen. Tevreden klanten begonnen complete koetsen te bestellen. Bij die klanten was ook het Koninklijk Huis en vanaf 1905 was Bronkhorst koetsbouwer met de titel hofleverancier. Na 1920 gingen ze over op carrosserieën voor automobielen. Heel wat kwaliteitsauto’s kregen een body van Bronkhorst. Behalve personenauto’s bouwden ze ook ziekenauto’s en in de dertiger jaren vooral begrafeniswagens en volgauto’s. Deze laatste kregen ouderwets uitziende statige koetswerken in de ware zin van het woord. Veel van deze wagens (meestal Buick model 1933 en Chevrolet 1939) hebben de oorlog overleefd en zijn nog jarenlang gebruikt. Enkele Buick’s zijn in Amerika terecht gekomen en staan daar in musea met de foutieve mededeling dat het “the car of Queen Wilhelmina of the Netherlands” is. Omdat de firma weigerde voor de Duitsers te werken is de machinerie en inventaris door de Duitsers weggehaald waardoor het na de oorlog niet mogelijk was weer opnieuw te beginnen. In 1948 werd de zaak geliquideerd.

Foto hierboven: Coupé de Ville op basis van een Cadillac V16 1930.

Breda 1931; Carrosseriebedrijf ‘ De Ley’

P.H. Rüttchen; tel. 4794; Princenhage

Later Urkstraat 11; voor Bedrijfswagens

In de eerste helft van deze (20e) eeuw kwamen in de gemeente Princenhage verschillende industrieën op gang. De meeste daarvan lagen tegen de stad Breda aan, op Princenhaags grondgebied.