logo 1
Contactgroep Auto- en Motorrijwiel Historie

Konings, Swalmen

In 1873 werd door Michael Konings en zijn zoon Peter in het Limburgse Swalmen Konings Machinefabriek BV opgericht. Men concentreerde zich op landbouwwerktuigen en draaimolens. In 1898 werd het bedrijf uitgebreid met een ijzergieterij. Vanaf dat moment konden de eigen producten met in huis gegoten onderdelen uitgevoerd worden.

konings-1899De vroegst bekende Konings auto uit 1899

Wanneer voor het eerst een auto werd gemaakt is niet duidelijk, waarschijnlijk was dat in 1899. Deze Konings had vrijwel zeker een De Dion Bouton-motor. Later verlieten ook exemplaren met, naar het voorbeeld van De Dion, in eigen beheer gemaakte motoren de fabriek. Alle auto's van Konings waren vierzitters.

Rond 1901 kwam Peter Konings in contact de Amsterdamse constructeur Ferdinand Anderheggen en nam hem in dienst om mee te werken aan het aandrijfsysteem van de Konings. Anderheggen probeerde in die tijd bij diverse fabrikanten zijn patenten op een door hem ontwikkeld transmissiesysteem onder te brengen, wat uiteindelijk lukte in Swalmen. Het systeem met verschuivende riemen had hij inmiddels geperfectioneerd tot een systeem met planetaire tandwielen. Hierbij vormde het versnellingsbakhuis het buitentandwiel, terwijl drie tussentandwielen, gekoppeld met een volgende versnellingstrap, als planeten in een zonnestelsel om een centraal tandwiel draaiden.

Anderheggen kreeg op 27 maart 1902 rijksnummer 592 voor een Konings-automobiel, terwijl rijksnummmer 600 op 14 april werd verleend aan P. Konings. De eerste modellen hadden nog besturing met een stangensysteem en een lage radiateur voor de vooras. Later werd een normaal rond stuur toegepast. De autofabricage bleek voor Konings allesbehalve winstgevend, zodat de productie al snel werd gestaakt. In totaal zijn er vijf auto's gebouwd.

konings-twin

In 1932 waagde men zich nog een keer aan een experiment. Meelhandelaar Smeets te Roermond zocht een goedkope vrachtauto met veel vermogen. Omdat een vrachtwagen voor bijvoorbeeld 5 ton nuttige last aanzienlijk duurder was dan twee vrachtwagens van elk 2½ ton laadvermogen ontstond het idee om twee van die laatstgenoemde eenheden samen te voegen tot één van dubbele capaciteit.

Dat idee werd uitgewerkt door ir. H.C. Olivier, die lange tijd in Detroit in de autofabricage werkzaam was geweest, en uitgevoerd door Leo Konings en ingenieur Karel Konings. Zij kwamen tot de constructie van de zogenaamde Siamese Tweeling, een vrachtwagen die voorzien was van een tweemotorig aandrijfsysteem. De keus viel op Ford-onderdelen, omdat die veruit de goedkoopste bleken. De constructie bestond uit twee naast elkaar en geheel gescheiden Ford-motoren met afzonderlijke versnellingsbakken, cardans en achterbruggen, waarvan de laatste zoveel waren ingekort, dat de twee achterwielstellen naast elkaar konden worden opgesteld, zonder dat het geheel boven de toegelaten breedte kwam. In principe dus twee Ford trucks verenigd in één chassis.

konings-1933-01-21-2c

De bestuurder zat in het midden van de voorbank en naast hem was aan iedere zijde nog een ruime zitplaats. Rechts en links had hij versnellingshandles, die onafhankelijk van elkaar konden worden bediend. Het voordeel hiervan was dat men bij weinig lading slechts één motor hoefde gebruiken, wat natuurlijk een behoorlijke brandstofbesparing opleverde. Beide koppelingen werden, evenals de beide gaskleppen, door één pedaal bediend, terwijl ook de remmen voor beide achterstellen gelijktijdig werden aangetrapt.
Konings toonde de auto op de RAI van 1933, maar er werden er slechts enkele geproduceerd.

 

konings-1933-01-21-2aAchteraanzicht waarop duidelijk beide afzonderlijk aangedreven schommelstellen zichtbaar zijn. Het stuk A kan in de pijlrichtingen draaien.

konings-1933-01-21-2bEen uiterst vernuftige drager voor de achterveerogen (A) rust in rubber (C); hij dient als veerschommel en kan tevens zijdelings draaien.

konings-1933-01-21-3Van de Ford-achterbrug is vrijwel alleen het differentieel overgebleven.

Foto's hieronder: de constructie met de bijnaam "Rodika en Dodika".

konings-1933-01-21-1

konings-siam-ford

Anno 2013 is Konings in Swalmen nog steeds actief. Het bedrijf is gespecialiseerd in CNC-bewerkingen zoals draaien, frezen, kotteren en boren.

Tekst Rutger Booy met gebruikmaking van onderstaande bronnen:
Lammerse, Jan: Autodesign in Nederland, 1993
Artikel in de Autokampioen d.d. 21 januari 1933
website VDL Konings B.V.