Over de vroege levensgeschiedenis van Hendrik Albert Tasche (19 april 1873 - 20 november 1926) uit Nijmegen is tot nu toe niet veel bekend. Wel dat hij op 11 juni 1901 een voertuig kocht. Dit was waarschijnlijk een 'Zwaluw' die hij, compleet met het rijksnummer 78, kocht van de bouwer Carel van Rosendael, ook uit Nijmegen. Anderhalf jaar later, op 3 oktober 1902, verkocht Tasche dit voertuig weer door aan de in Helmond wonende Engelsman E.A. (Ernest) Archer (de latere importeur van Morris automobielen in Amsterdam).
Voordat hij tot de kern van de echte autopioniers gerekend kon worden bezat Tasche in Nijmegen een fietsenwinkel, eerst in een klein pand aan het begin van de Gerard Noodtstraat en vanaf 1902 een aanzienlijk groter bedrijfspand aan de St. Jorisstraat. Hier produceerde hij zelf fietsen onder het merk 'Achilles'. Ook op dit adres startte hij met de verkoop van 'Magnet' motorrijwielen. Hij was in Nijmegen lid van de wielerclub 'Vooruit'.
Naast de interesse voor de opkomende motorisering richtte hij een succesvol elektrotechnisch bureau op dat gespecialiseerd was in het omschakelen op stroom en aansluiten van verlichting in gebouwen. Toch was hij ook al vroeg met automobielen in de weer, want in 1904 en 1905 adverteerde hij in het blad 'De Auto' met autobanden van de merken 'Dunlop' en 'Gaulois'.
Door uitbreiding van zijn zaken verhuisde hij in juli 1906 naar een nieuwgebouwd pand aan de Van der Brugghenstraat 6-8. Uit advertenties valt te concluderen dat naast de verkoop en reparatie van automobielen hij nog lang het agentschap en hoofdagentschap van verschillende fiets- en motorrijwielmerken bleef voeren, waaronder het eerdergenoemde merk Magnet.
In 1907 trok Tasche compagnons aan en er kwam een tweede pand bij aan de Gerard Noodtstraat 135-141. Dit Jugendstilpand, dat speciaal als garage was ingericht, bestaat nog steeds. Via de achterzijde was het in een L-vorm verbonden met het pand aan de Van der Brugghenstraat 6-8. Ook stond Tasche tot en met 1907 in de autohandboeken genoteerd als benzinedepot in Nijmegen aan de Gerard Noodtstraat 55-57. Tasche noemde zijn bedrijf 'Garage Nijmegen'. Beide panden lagen vrijwel in elkaars verlengde en bevonden zich langs een van de belangrijkste invalwegen van Nijmegen.
Toen Darracq importeur Aertnijs naar Amsterdam verhuisde nam Hendrik Tasche het agentschap van Darracq op zich. Onder de naam Tasche en Co. werd begonnen met het hoofdagentschap van Ariès en Mors automobielen, snel gevolgd door de merken Belgica, Stoewer, Wolseley en Rochet-Schneider. Men deed goede zaken en de activiteiten werden uitgebreid met filialen in Soerabaya en Medan (Sumatra). In 1908 waren er 25 man in dienst.
Tasche en Co. was het eerste bedrijf dat formeel aangesteld werd als Wolseley-importeur. Hoewel de eerste Wolseley uit 1895 dateert, duurde het tot eind 1910 voordat een Wolseley in Nederland leverbaar kwam. Hoofdoorzaak hiervan was waarschijnlijk dat in de beginperiode van de automobiel de meeste Engelse automerken niet meer waren dan in licentie vervaardigde producten die uit respectievelijk Frankrijk, België en Duitsland kwamen. Daarbij stonden deze auto's ook nog als kwalitatief slecht bekend en waren de transportkosten hoger omdat deze auto's ingescheept moesten worden naar het vaste land.
Een andere niet onbelangrijke oorzaak was de spanning tussen Nederland en Engeland ten gevolge van de Boerenoorlog (1899-1902), waarin Nederland openlijk zijn sympathie betuigde aan de Zuid-Afrikaanse Boeren. Ondanks al deze ongunstige omstandigheden waren er voor 1908 toch enkele Engelse automerken in Nederland geïmporteerd, veelal omdat zij voortgekomen waren uit fietsmerken en men gebruik kon maken van de oudsher bestaande contacten en netwerken (bijvoorbeeld zoals in het geval van Humber).
Medio 1916 verhuisde Tasche en Co. naar Amsterdam en vestigde zich in een bestaand garagepand 'Daracq Palace' aan de Stadhouderskade 100-101. De garage kreeg de naam 'Wolseley Palace'. Toen de zaken werden uitgebreid met ondermeer de verkoop van vliegtuigonderdelen verhuisde Tasche en Co. opnieuw, nu naar de nummers 142-143.
Niet lang na het begin van de Eerste Wereldoorlog kwam Tasche terecht op een zwarte lijst van bedrijven die niet langer met Duitsland mochten handeldrijven, zodat aan het formele importeurschap van het merk Stoewer een eind kwam.
De panden in Nijmegen werden overgenomen door Berendsen en Co., die agent werden voor Gelderland van de door Tasche geïmporteerde merken. Als agenten voor Zuid-Holland werden aangesteld:
• Overgaauw, Balistraat 85-87, Den Haag (1914)
• Scheveningsche Automobiel Mij. (1918)
• De Boer en Greve, Parkstraat 14, Den Haag (1920). (Afbeelding Parkstraat, Den Haag).
In 1922 gaat Tasche een nauwere samenwerking met Greve. Later dat jaar gaat het Wolseley-importeurschap in z'n geheel over naar Greve en Co. in Den Haag. De garage activiteiten in Amsterdam worden gestaakt en de N.V. Geijtenbeek (Hispano Garage) op de Weesperzijde 71 wordt als agent aangesteld.
Tasche concentreerde zich meer en meer op de verkoop van vliegtuigen en vliegtuigonderdelen via een afdeling die sinds 1919 gevestigd was in het 'Vickers House' op de Prinsessegracht 21 te Den Haag. Van hieruit werden ook andere Vickers producten, zoals naaimachines verkocht.
In 1922 (?) werd Tasche directeur-eigenaar van de N.V. Nationale Vliegtuig Industrie, een met behulp van het Engelse Vickers opgericht bedrijf voor de fabricage van vliegtuigen. Deze werden gebouwd in een deel van de machinefabriek van Burgerhout's Machinefabriek en Scheepswerf N.V. aan de Nieuwe Maas in Rotterdam. Een grote brand in de loodsen op 5 december 1922 maakte een einde aan de voortvarende dromen en plannen van Tasche op luchtvaartgebied.
advertentie juni 1903
advertentie juni 1906
Het pand aan de Van der Brugghenstraat 6-8 te Nijmegen in 1906
Interieur van de Van der Brugghenstraat 6-8
advertentie maart 1907
advertentie maart 1907
advertentie juli 1907
advertentie 1907
Het pand aan de Gerard Noodtstraat 135-141 in 2013
Detail van de gevel, Gerard Noodtstraat 135-141
Het pand aan de Gerard Noodtstraat 135-141 laat jaren veertig, in gebruik bij Garage Egbers
Bij de opening van de RAI-tentoonstelling in 1908 zit Tasche achter het stuur van een door hem gefabriceerde motor-wegwals. Deze werden door de ANWB gebruikt bij het aanleggen van 'wielrijderspaden'.
advertentie uit 1912
Het pand op de Stadhouderskade 100-101 te Amsterdam in 1916
Interieur van de garage op de Stadhouderskade 100-101 te Amsterdam in 191
Fotocollage uit 1916. Rechtsonder Tasche staand, zijn compagnon Frits Lebret zittend. Linksonder het 'bediendenkantoor'.
Advertentie uit 1919 ter gelegenheid van de ELTA vliegshow.
advertentie uit 1919
Midden jaren twintig adverteerde Tasche regelmatig als (kleine) handelaar met tweedehands automobielen op het Korte Voorhout 12 in Den Haag.
De twee advertenties hieronder uit Medan, Indonesië zijn van Arie Willem Tasche. Hij was de broer van Hendrik die in Nijmegen de zaak had. Beide broers waren rijwielmakers, net als hun vader Willem die ook werkte als machinist. Arie vertrok met zijn gezin naar Medan. In 1911 werd hij genoemd als (mede-) directeur van Smits & Tasche, met de merken Spijker en Adler. Ook werd later Dodge verkocht. In 1912 werd Arie benoemd tot adjunct-directeur van N.V. Automobielhandel van Marle & Co.
Bronnen:
- Janssen, Anton: L.A.Moll's ATIM, de geschiedenis van een Nijmeegs garagebedrijf. Uitgave december 2010, ISBN/EAN nummer 978-90-816369-1-9
- Google maps
- noviomagus.nl
- wikipedia.org/wiki/Nationale_Vliegtuig_Industrie