Klaas Landeweer opende op 25 augustus 1908 de poorten van de 'Internationale Automobile Centrale' te Utrecht, welke volgens de Kampioen van 11 september van dat jaar tot één der grootste automobiel zaken van Nederland gerekend mocht worden.
Het gebouw werd door de 'Revue der Sporten' geprezen vanwege "zijn gezellige uiterlijk" en volgens dit blad was "het bewijs dat de eigenaardige doch wel Hollandsche bouwtrant van de architect A. Rijksen Gzn. direct de aandacht had getrokken, dat de heer Landeweer dezer dagen reeds een verzoek uit Engeland kreeg om een paar teekeningen of foto's van het gebouw te zenden". De garage was van alle gemakken voorzien. De modernste werktuigen werden aangedreven door een 5pk elektromotor. De garage bezat een 'Adam's creec', een krik op wieltjes, zoals je ze nu ook nog wel eens ziet. Verder was er een wasinrichting (voor automobielen) en een 'benzine-huisje', waarin een opslagreservoir met een inhoud van 1000 liter (explosievrij, systeem Salzkotten).
Een deel van de website van Koen Ongkiehong is gewijd aan Klaas Landeweer.
In Het Utrechtsch Nieuwsblad van 25 augustus 1908 stond dit bericht:
I. A. C. K. Landeweer.
Het zal de aandacht onzer lezers niet ontgaan zijn, dat de entrée der Goedestraat vanaf de Biltstraat, er zeer veel op verbeterd en verfraaid is, sinds daar een smaakvol, flink gebouw is verrezen, waarin hedenmorgen 11 uur geopend is de Internationale Automobiel-Centrale, eig. de heer K. Landeweer Een aantal genoodigden waren in de ruime garage bijeengekomen om aan de hand van zaakkundige uitleggingen van den ondernemer het gebouw met deszelfs machinerieën enz. hedenmorgen te bezichtigen.
Van de garage zelf is uit den aard der zaak weinig meer te zeggen, dan dat ze volkomen voldoet aan de eischen, welke tegenwoordig aan een dergelijke inrichting gesteld mogen worden nl. gemakkelijk in te rijden, ruim, licht en frisch, een cementen vloer en in de onmiddellijke nabijheid der eigenlijke reparatieinrichting, waarin alsmede verschillende machinerieën zijn geplaatst, welke door een electro-motor in beweging worden gebracht.
Dat deze machines van de nieuwste vindingen zijn behoeft geen betoog, wanneer men weet dat de heer Landweer de nieuwste door de praktijk als deugdelijk bewezen snufjes in zijn centrale heeft aangebracht. De verschillende machines, boor-, schaaf-, draai- en zaag-machines mochten wij in werking zien en... bewonderen. 't Is haast niet te gelooven met welk een gemakkelijkheid en zuiverheid de hardste stukken ijzer en staal onder de ,,handen" der moderne uitvindingen , de gewenschte bewerkingen ondergaan.
Ter rechterzijde van den doorrit bevinden zich de etalageruimte, en ontvangkamer, in smaakvol oud- Hollandschen stijl en dito kantoor. In ’t laatstgenoemde compartment werd den genoodigden een glas champagne aangeboden en de onderneming bij monde van éen hunner een flink succes toege- wenscht.
Maar genoeg, een ieder ga de inrichting eens bezichtigen, althans de etalage, waarin zich behalve een prima motorrijwiel merk “Eysink” bevinden twee auto’s der fabriek Nagant uit Luik, een fabrikaat welks deugdelijkheid eenvoudigheid in behandeling en uitvoering ons vanmorgen werd gedemonstreerd.
Wij wenschen den heer Landeweer succes met zijn onderneming en hopen, wanneer wij wederom eens een kijkje bij hem komen nemen, de groote garage te klein voor alle tuf-tufs te bevinden.
Nog zij gemerkt, dat den genoodigden een alleraardigst souvenir werd aangeboden.
Aankondiging uit de Telegraaf
Klaas Landeweer in 1945 (foto familiearchief Landeweer)
Klaas Landeweer werd geboren op 5 maart 1882 in Martenshoek, Groningen. Zijn vader Harm bezat een machinefabriek in Groningen en deze had zich (samen met zijn zoon) al enigermate met automobielbouw beziggehouden. Zoon Klaas had vooral auto technische belangstelling: voordat hij als 26-jarige zijn firma oprichtte had hij al praktijkervaring opgedaan in automobielfabrieken in Berlijn, New York en Parijs. Waarom zoon Klaas naar Utrecht verhuisde is niet bekend, maar verstandig was het natuurlijk wel: Utrecht was centraal gelegen en bezat al enige importantie op het gebied van auto-import. Bovendien had de stad een welgesteld achterland (zoals Zeist en Doorn).
Gedurende de eerste jaren vertegenwoordigde Landeweer het Belgische merk Nagant, in ieder geval tot 1910 (N.A.C. jaarboekje). Het importeurschap van Nagant verschuift dan naar de Auto-Garage 'Central' te Maastricht. In 1913 wordt Landeweer hoofdagent voor Cadillac, en subagent voor De Dion Bouton en Minerva. De naam Landeweer en Cadillac zullen bijna zeventig jaar met elkaar verbonden blijven. Van de Nagant is niet bekend of en hoeveel hij ervan kon verkopen. Cadillac's raakte hij echter nog wel eens kwijt. De in Zeist gevestigde zaak van H. Broedelet meldt in een brochure van 1927 gedurende de jaren ervóór Cadillac's te hebben verkocht aan onder andere J.J. Blooker, Jhr. H.M. Huydecooper, Mevr. Douairière J.H. van Marwijck Kooy en zelfs aan J.A.N.B. Baron van Zuylen van Nijevelt.
Van het 'gezellige' uiterlijk van het pand is niet zoveel meer te zien, althans niet op de benedenverdieping. De klassieke halfronde ramen met gevormde kozijnen zijn volkomen geblindeerd door de er nu gevestigde supermarkt. Wel prijkt nog steeds de oude naam in volle glorie op de gevel.
Klaas Landeweer overleed op 23 oktober 1957.
Tekst Ariejan Bos
Bronnen:
De Kampioen 16(11), 1899, p. 297
De Kampioen 17(10), 1900, p. 196-197
De Kampioen 25(35), 1908, p. 857
De Kampioen 25(37), 1908, p. 902-903
De Revue der Sporten 2(11), 1908, p. 325-327
Auto-Leven Jaarboek, 1915
Habnit, F.F., 1977, Kréta Sètan
N.A.C. jaarboek, 1908
N.A.C. jaarboek, 1910
Adresboek van Utrecht, div. jgn.
Oald Hengel 12(3), 1987, p. 29-32
Tuf-Tuf 37(2), 1987, 9 23-25
Broedelet (Zeist), brochure 1927
Koen Ongkiehong is bezig met de historie van Landeweer en heeft heel wat informatie gevonden, o.a. op www.delpher.com. Klik hier voor de pagina over Landeweer op zijn site.
Klaas Landeweer in 1908
Bouwtekening uit 1908. Bron Utrechts archief.
De garage van Landeweer in 1908. De Renault met het nummer M-892 is één van de wagens van Prins Hendrik. Wellicht is de foto gemaakt tijdens de opening in 1908.
De inrit van de Internationale Automobiel Centrale met de ingang van het kantoor in 1908
De showroom in 1908
De werkplaats in 1908. Er wordt gewerkt aan "een bekenden renwagen". Maar welke?
Update 24 augustus 2021: Volgens Ariejan Bos is dit de Minerva racer is waarmee Koolhoven tweede werd tijdens het Circuit des Ardennes van 1907.
De werkplaats in 1908
Start op 11 juni 1910 van de clubtocht van de Nederlandsche Motorwielrijdersvereeniging door België.
Het pand in 1915
Uitbreiding met een nieuwe showroom in 1920
Deze advertentie stond op 9 juli 1921 in Het Centrum
Klaas Landeweer januari 1926
Het filiaal Landeweer in Amsterdam, circa 1930. Klik op de foto voor een grotere versie.
Filiaal Landeweer in Amsterdam, circa 1930
In 1932 reed Klaas Landeweer in een vrijwel nieuwe V16 Cadillac met een snelheid van ongeveer 120 km/uur tegen een boom. Klaas Landeweer en zijn compagnon, de ballonvaarder Delia Mouton, liepen daarbij diverse botbreuken op. De Cadillac, die een waarde had van 20.000 gulden, vloog in brand en werd totaal vernield.
1936
Het pand omstreeks 1950
De situatie in 2009 (bron: Google Streetview)
