We kenden al geruime tijd onderstaande advertentie:
advertentie november 1949 Verdere gegevens waren niet beschikbaar. Wel was met enig zoeken op internet nog een tweede advertentie te vinden:
Boerderij; weekblad gewijd aan den land- en tuinbouw, veeteelt, 06-04-1949Daarop dook Hans Klomp in de geschiedenis van dit bedrijf. Zijn artikel daarover verscheen in het Conam Bulletin van Winter 2024.
Columbusstraat 196
Het adres Columbusstraat 196 in Den Haag ligt in de wijk waarin ik opgroeide en wekte mijn verwondering, want het gaat hier om een bovenwoning met een voordeur, een smalle gang gevolgd door een even smalle trap naar boven. Onderzoek in het Haagse bevolkingsregister levert op dat hier sinds 1946 de weduwe Elisabeth Maria Toutenburg-Landman woont. Wijlen haar man Saake Toutenburg, overleden in 1937, was kantoorbediende en zijzelf ooit stenotypiste van beroep. Er is dus ook hier geen duidelijke verbinding met aanhang- en landbouwwagens.
Maar er woonde nog iemand in dit pand; Charles Toutenburg, de zoon van Saake en Elisabeth. Geboren in 1918 en in 1938 afgestudeerd als vliegtuigbouwkundig constructeur.
Rotterdamsch Nieuwsblad, 15-10-1938.Voor iemand met deze opleiding zullen aanhang- en landbouwwagens weinig technische geheimen hebben. Maar overeind blijft de constatering dat het pand Columbusstraat 196 volledig ongeschikt is om dit soort wagens te produceren of te verhandelen. Maar … de advertenties geven een tweede telefoonnummer!
Thiessens garage, Stephensonstraat 92-98
Dat tweede telefoonnummer brengt ons naar de garage van de familie Thiessens in de Stephensonstraat, enige straten verwijderd van de Columbusstraat. Sinds begin jaren dertig heeft Jan Folkert Thiessens hier zijn bedrijf in een ruimte die oorspronkelijk is gebouwd als stallingsruimte voor de melkkarren van Melkinrichting De Landbouw. Na het overlijden van Jan Folkert in 1941 neemt zijn zoon Jan Thiessens de zaak over. De Beeldbank van het Haags Gemeentearchief heeft een mooie foto van het bedrijf:
HGA Beeldbank no. 5.20839. Circa1934.De foto toont duidelijk het uithangbord Autostalling en latere advertenties van het bedrijf geven alleen maar aan dat hier auto's worden gestald en verhandeld.
Aldus nog steeds geen duidelijkheid over wie de daadwerkelijke producent van de aanhang- en landbouwwagens is. De twijfel slaat toe of er inderdaad ooit wel van deze wagens zijn vervaardigd. Maar o.a. de kranten bieden uitkomst!
TREWA in de pers
Langdurig zoeken naar de officiële registratie van de handelsvereniging TREWA leverde niets op. TREWA zal een afkorting zijn, maar een afkorting van wat? Staat de T van TREWA voor Toutenburg en/of Thiessens? Wel vinden we TREWA terug bij daadwerkelijke demonstaties van aanhangwagens. Zo is in het ‘Verslag der Handelingen van de gemeenteraad van Delft’ over 1950 de volgende passage te vinden:
Ook in diverse kranten wordt TREWA genoemd. Zo zijn er demonstraties van muziektenten in Leerdam, Zaanstad, Kerkrade en Rockanje*. Waarbij het krantenartikel over Zaanstad verrassende nieuwe informatie geeft!
*Leerdam De Gecombineerde 12-05-1951
Zaanstad De Zaanlander 09-09-1950
Kerkrade Limburgsch Dagblad 28-06-1950
Rockanje Nieuwe Brielsche Courant 07-11-1950
Spijkstaal?
De krant De Zaanlander van 9 september 1950 meldt:
(artikel deels weergegeven)‘Spijkenisse’ is hier de plaatsnaam die onze aandacht vraagt. Spijkenisse is immers de vestigingsplaats van Spijkstaal. En Spijkstaal maakte juist in deze jaren vele muziektenten.
De Spijkstaal-webpagina van de Conam daarover:
Tachtig werknemers zijn er bezig met de productie van landbouwwagens, aanhangwagens, ramen, constructiewerk en verplaatsbare muziektenten. Tussen 1950 en 1965 worden er 130 van die opvouwbare podia gemaakt.
Het heeft er dus alles van dat TREWA een samenwerkingsverband was tussen Spijkstaal, Thiessens en Toutenburg. Mogelijk weet een Spijkstaal-kenner hier meer te melden? .
Tenslotte
Na 1951 is er geen melding meer van TREWA. Charles Toutenburg vestigt zich in Brabant en overlijdt daar in 2011. Jan Thiessens overlijdt in 1971. De garage wordt vervolgens benut door Autobedrijf van Santen en door Cor Car Classics. In 2020 worden de ruimtes grotendeels omgebouwd. Van de muziektenten van Spijkstaal zijn er nog steeds enkele in gebruik; de Stichting Oranjefeesten Heenvliet bezit er één. Zie hiervoor hun website Stichting Oranjefeesten Heenvliet.nl met foto's en tekeningen van hun Spijkstaal-muziektent.