door Rutger Booy
Noem de naam 'Han van Meegeren' en het eerste waar de meeste mensen aan denken is zijn vervalsing van het schilderij 'De Emmaüsgangers'. Maar ook op autogebied komen we hem tegen, al zijn het dan geen vervalsingen. Eind 1929 wordt Han van Meegeren door Henri van Wermeskerken gevraagd een omslag voor het nieuw te verschijnen blad 'Auto-Revue' te tekenen.
Henri van Wermeskerken (1882-1937) is een bekend en gefortuneerd boek- en toneelschrijver. Hij vat het plan op om een 'lifestyle' tijdschrift uit te geven met daarin mode, kunst, cultuur en auto artikelen, met als doelgroep vrouwen uit de midden en hogere klasse. In het blad 'De Auto' van 23 januari 1930 staat een advertentie voor het eerste nummer van Auto-Revue, met de pakkende tekst: "Vrouwtje kom eens hier... Iets voor jou, een mondain autoblad!" waarmee gelijk het lezerspubliek wordt aangeduid, "den practischen automobilist en elke mondaine vrouw die met deze auto-eeuw in nauw contact wil blijven". Het moet dan ook een magazine worden dat door kleurige illustraties en zonder dorre techniek in elke huiskamer op de leestafel kan liggen.
De advertentie in 'De Auto' van 23 januari 1930 (collectie Rutger Booy)
Han van Meegeren (1889 - 1947), krijgt als kind bewondering voor de grote meesters uit de gouden eeuw en wil zelf ook schilder te worden. Zijn werk vindt echter geen genade bij de kunstcritici en daarop besluit van Meegeren dan maar de grote meesters te vervalsen. Dit lukt hem zo goed dat hij daarmee de beste kunstcritici en kunstexperts van de 'echtheid' van zijn schilderijen weet te overtuigen. Zijn grootste succes is 'De Emmaüsgangers', een schilderij uit 1937 van (naar) Johannes Vermeer. Dit schilderij wordt aangekocht door het museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Pas acht jaar later ontdekt men dat niet Vermeer, maar van Meegeren het schilderij heeft gemaakt. Het schilderij is overigens nog steeds in bezit van Museum Boijmans van Beuningen.
Maar Han van Meegeren heeft naast zijn vervalsingen ook andere kunstwerken op zijn naam staan. Boven alles is hij een goed tekenaar en een uitstekend portrettist. Vrijwel iedereen kent zijn 'hertje' uit 1921 dat in zeker één van vijf Nederlandse huishoudens aan de muur heeft gehangen.
Een portret van Henri van Wermeskerken, geschilderd door Han van Meegeren (collectie Frederik Kreuger)
'Hertje' door Han van Meegeren
Voor het eerste nummer van Auto-Revue, dat als ondertitel 'De dame achter het stuur' meekrijgt, maakt Han van Meegeren een schilderij waarin hij probeert de thema's van het blad (lifestyle: geluk, midden tot hogere klasse en auto's) probeert samen te vatten. Hoewel hij een goed tekenaar is, valt in het schilderij duidelijk te zien dat Han van Meegeren geen ervaring heeft met het tekenen van auto's. Die worden in de compositie klein weergegeven en vervolgens verhult hij de contouren nog meer door de auto's een impressie van snelheid mee te geven. De dame daarentegen is wel uitstekend weergegeven, maar dat is dan ook een andere specialiteit van Han van Meegeren.
Omslag Auto-Revue (collectie Rutger Booy)
Bronnen:
De Auto, 23 januari 1930
De Auto, 29 januari 1930
Het Vaderland, 23 januari 1930
Kreuger, Frederik H.: "Meestervervalser Han Van Meegeren" een biografie
website www.meegeren.net
website Wikipedia