logo 1
Contactgroep Auto- en Motorrijwiel Historie

Een eigen interpretatie van Neerlands eerste automobiliste

XL40b-200

In de lijst met registratienummers staat bij nummer 40 vermeld Mevrouw P.F. van Lelyveld, geboren Mess woonachtig te ’s Gravenhage. Zij richtte op 24 november 1898 een verzoek aan de overheid voor een voorlopige vergunning om al de volgende dag over de rijkswegen naar Amersfoort te kunnen rijden. De spoed was nodig in verband met handelsbelangen. Hieruit kan men concluderen dat ze het voertuig al in bezit had en zich de vaardigheden eigen had gemaakt had. Later is zij procuratie-houdster van de firma Stutterheim & Co. geworden.

De combinatie automobiliste en (onafhankelijke) zakenvrouw was een uitzonderlijke en opmerkelijke combinatie in een tijd, waarin de eerste feministische golf zich langzaam en nog mondjesmaat profileerde. Of zij boodschap had aan deze beweging zullen we nooit weten, want eind 1899 is zij gescheiden van haar echtgenoot en in april 1900, toen het automobilisme nog volop in de kinderschoenen stond, naar Zuid-Afrika vertrokken.

Het is duidelijk dat zij een ondernemende vrouw was die zich niet de kaas van het brood liet eten. Dit opposant karakter en verzet tegen de gevestigde orde laat zich ook duidelijk blijken als zij vergunningsnummer 40 uitgereikt krijgt en dit nummer op het voertuig moet laten aanbrengen. Conform de gestelde regels doet zij dit, doch op het eerste gezicht staan er de letters XL op het voertuig. Mevrouw P.F. van Lelyveld had een gaatje in de wettelijke instructies gevonden en nam de vrijheid het haar toegewezen nummer 40 in Romeinse cijfers op de auto te vermelden.
(bron Conam bulletin mei 1993, Neerlands eerste automobiliste, auteur Ariejan Bos).

XL40-zijkant-200De werkzaamheden van de chauffeur van mevr. van Lelyveld-Mess beperkten zich tot het technisch onderhoud, aanslingeren en oppassen op haar Georges-Ricard. Verder reed zij meestal zelf.