In zowel de gemeentes Den Haag, Amsterdam als Enschede reden in de jaren twintig reinigingsauto's van het merk Elite. Deze wagens werden gebouwd door Elite-Motoren AG uit Berlijn, die voornamelijk elektrische voertuigen maakte vooral voor gemeentegebruik. Begonnen in 1913 en gebaseerd op de patenten van Henschel u. Co. GmbH. groeide de firma uit tot een der grootste bouwers van elektromobielen in Duitsland.
De Elite werd geïmporteerd door de A.R.M., de Amsterdamsche Rijtuig Maatschappij. (1)
De gemeentereiniging in Enschede beschikte op een terrein aan de Poolmansweg op het Bruggert over een gebouw waar de huisvuiltonnen gereinigd werden. In 1923 werd voor het ophalen van het huisvuil een tonnenwagen aangeschaft, waarmee Enschede een grootse primeur had voor Nederland. De schoongespoelde tonnen werden ingeladen op de tonnenwagen, waarna begonnen werd aan een volgende route door de straten van Enschede. De volle tonnen werden dan direct vervangen. Dit gebeurde twee keer per week. En koste per gezin per jaar 6 gulden.
Zie onderaan deze pagina voor een filmpje over de Elites van de gemeentereiniging van Enschede.
In 1923 verkocht de A.R.M. 16 elektrische reinigingswagens en één driewieler van het merk Elite. Zo bestelde de gemeente Dordrecht bij de A.R.M. een veegmachine, een vrachtauto en drie 'straatvuilwagens, waarvan één omgebouwd tot modderwagen'. (1)
Bronnen:
W. F. Gebhardt: Taschenbuch Deutscher LKW-Bau
T. Wiegman: "Enschede - Vroeger tijd"
Beeldbank Haags Gemeentearchief
(1) bronnen:
- Bos, Ariejan; Groningen, Hans van; Mom Gijs; Vinne, Vincent van der: Het paardloze voertuig, de auto in Nederland een eeuw geleden. Kluwer 1996. ISBN 90 201 2961 9, blz. 243
- artikel in 'Auto-Leven' van 18 februari 1925
- Facebookpagina Enschede
Elite veegwagen van de Haagse Reinigingsdienst
Voordeel van de Elite was dat de losse "tractor-aandrijving" geplaatst kon worden vóór de verschillende opleggers zodat de unit zowel als sproeiwagen, vuilnisophaalwagen en als veegwagen kon worden gebruikt. Zie de H-7085 hieronder.
Elite sproeiwagen van de Haagse Reinigingsdienst
De Elite met nummer SR-140 van de Gemeentereiniging uit 1915 (klik op de foto voor een uitvoerige beschrijving)
Publiciteitsfoto van de nieuwe afgesloten vuilnisemmers (Amsterdam) (klik op de foto voor een vergroting)
De "vloot" reinigingsauto's van de Gemeente Amsterdam. Deze hebben tot aan W.O.II dienstgedaan. Alleen waren enkele voertuigen in 1937 omgebouwd tot asfaltmachines. (klik op de foto voor een vergroting)
Hieronder een YouTube filmpje over de gemeentereinging van Enschede die tientallen Elites in gebruik had:
https://www.youtube.com/watch?
Hieronder een YouTube filmpje over de Amsterdamse stadreiniging uit 1939, waarin onder andere de Elite sproeiwagen in voorkomt: