logo 1
Contactgroep Auto- en Motorrijwiel Historie

Renard trein van Hillen, Jutphaas / Utrecht

Hillen-Renard-trein-1

Volgens het boek van Bart Heldt '80 jaar Nederlandse Automobielindustrie' heeft in de periode tussen 1911 en 1915 heeft een zekere Hillen tenminste één auto gebouwd. Nadere bijzonderheden ontbreken, maar het ligt voor de hand dat mede in verband met de oorlog van verdere plannen moest worden afgezien. Bekend is nog slechts dat de wagen in Jutphaas gebouwd werd *).

Het boek van Jan Lammerse 'Autodesign in Nederland' geeft meer informatie: "Over auto's van het merk Hillen is nauwelijks iets bekend. In diverse publicaties staat vermeld dat de firma V.A. Hillen & Co. te Jutphaas tussen 1911 en 1915 tenminste één, wellicht meerdere auto's heeft gebouwd *). Waarschijnlijk is hier sprake van de zogenaamde Renardtreinen, waarvoor aan Comm. Venn.schap V.A. Hillen & Co. te Utrecht op 18 oktober 1905 vergunning nummer 2022 werd uitgereikt. De Renardtrein was een voorwagen gekoppeld met volgwagens voor personenvervoer Hij werd aanvankelijk in Frankrijk besteld bij de Parijse firma Sureoni & Cie. De voorwagen leek op een forse personenauto met een aandrijfaftakas zoals de huidige tractoren hebben. Aan de voorwagen werden twee of meer omnibusaanhangers gekoppeld voor personenvervoer Elke aanhanger had op zijn beurt een eigen aandrijving dankzij de aftakas van de voorwagen.

In 1905 werd de Renardtrein op een groot aantal plaatsen, onder andere in de omgeving van Utrecht, Amersfoort, Wassenaar Alphen a/d Rijn en Haarlem, volop gedemonstreerd. De pers sprong er gretig op in. Er was sprake van fabricage in Utrecht, waar de firma V.A. Hillen & Co. in een eerder stadium was gevestigd, maar of daar slechts volgwagens ontstonden of dat men tevens de productie van een voorwagen op zich nam, is onduidelijk. In Jutphaas is in elk geval geen tastbaar bewijs van de productie van eigen auto's gevonden."

renard trein amersfoort 1903 1De Renard trein in Amersfoort, waarschijnlijk tijdens een van de demonstratieritten in 1905. Bron foto: Archief Eemland. Klik op de foto voor de originele (grotere) versie.

19051118-P245-Renard-treinEen proefrit in november 1905 met de Renard-trein op de Rijksstraatweg van Utrecht via Alphen naar Leiden.

renard trein bloemendaal 19051211 1De Renard trein op zijn tocht door Bloemendaal. d.d. 11 december 1905. Bron foto: Noord-Hollands Archief. Klik op de foto voor de originele (grotere) versie.

Peter Sprangers, secretaris van de st. Historische Kring Tolsteeg-Hoograven / Utrecht, kon in juli 2013 een aanvulling geven over de voorgeschiedenis van de firma Hillen:
1896 Firma Frans Andriessens V.A. Hillen & Co., Ingenieurs in ijzerconstructies
Gekocht: de houtzaagmolen (met kolk) van de weduwe De Vos Jongeneel om op dit terrein werken in ijzer en alles wat daarmee in verband staat uit te oefenen zoals bruggenbouw, ketelmakerij, wagonbouw, scheepswerf, enz.enz. Pad langs de Vaartse Rijn bleef behouden (Jongeneel = voorouder van huidige Jongeneel hout)

1903-Hillen-en-Co-1
1905 Commanditaire Vennootschap V.A.Hillen & Co: ijzerconstructiefabriek"Hoograve"
"Inrichting zal worden gebruikt tot het maken van alle soorten ijzerconstructies en tot het vervormen van staal en ijzer door walsen". Geplaatst werden een stoommachine met ketel(s), een gemetselde oven, een walsmachine, knip- en buigmachines, een zaagbank, pons- en boormachines en wat verder nodig was.
1906 V.A.Hillen & Co manufacturers of "light steel rails"
"Vergunning tot het leggen van een 2e spoor van fabriek naar Vaartse Rijn."
1908 HILLEN STEEL RAIL WORKS (Utrecht-London)
- wederopbouwen van door brand vernielde galvaniseerovens naast de nieuwgebouwde machinehal. Spoedklussen voor de Posterijen en Telegrafie.
- plaatsen van 2 stoomlieren aan de Vaartse Rijn gesteld op een betonblok en gestut op palen, welke de beweegkracht zullen leveren voor twee hijskranen.
- plaatsen van Siemens oven om allerlei metaal afval te versmelten tot stalen blokken die daarna tot rails verwalst worden, werkend met gas-regeneratie. De materialen zullen op het bordes worden gehesen met 2 losse elektrische kranen uit de lichters in het kanaal. Op de oven komt 10 man te werken."

1909 Fabriek gestopt

hillen-1905-1909

*) Zowel Bart Heldt als Jan Lammerse melden dat Hillen tussen 1911 en 1915 een auto heeft gebouwd. Bronnen hiervan ontbreken, waarschijnlijk moet dit tussen 1901 en 1905 zijn, aangezien de fabriek in 1909 ophield te bestaan. Wie geeft hier zekerheid over?

Bronnen:

Heldt, B.H.: 80 jaar Nederlandse Automobielindustrie. Peters Uitgeversmij B.V., Deventer, 1976
Lammerse, Jan: Autodesign in Nederland. Uitgeverij Waanders, 1993
Sprangers, Peter, secretaris van de st. Historische Kring Tolsteeg-Hoograven / Utrecht