logo 1
Contactgroep Auto- en Motorrijwiel Historie

De Ley, Princenhage

Princenhage was sinds de 19e eeuw een zelfstandige gemeente met een grondgebied ten noorden en zuidwesten van Breda. Geleidelijk aan werden er stukjes van dit gebied bij het zich uitbreidende Breda gevoegd. Bij de herindeling in 1942 werd het dorp Princenhage aan de gemeente Breda toegevoegd.
In het toenmalige dorp Princenhage, vestigde de heer P.R. Rüttchen in 1930 een carrosseriefabriek op de Markt (toen nummer 3, nu de grote witte poort tussen de nummers 23 en 24). Zoals de naam al doet vermoeden is de heer Rüttchen van origine een Duitser, die met zijn familie vanuit Duitsland naar Nederland kwam en na enige jaren in Gulpen gewoond te hebben uiteindelijk in Princenhage terecht kwam, omdat hij daar een mooie ruimte vond voor zijn fabriek en goed gelegen bij een grote stad (Breda).
De Ley carrosseriefabriek maakte prachtige autobussen en touringcars, maar ook voor de particulier bouwde en verbouwde men diverse carrosserieën van personenwagens. Later vestigde het bedrijf zich in de Urkstraat nummer 11, speciaal voor Bedrijfswagens. Er is helaas weinig bekend van De Ley, hoelang het bedrijf bestaan heeft is helaas niet te achterhalen.

Tekst: Adriaan Kriek

deley 1Breda 1931; Carrosseriebedrijf ‘ De Ley’

De foto hieronderwerd gemaakt bij de opening van deze fabriek. Enkele mensen op de foto zijn nog te herkennen. Van links naar rechts: Koos Maas (met grote snor), de volgende is onbekend en het drietal bij de paal is Hein Rüttchen, Koopmans (de bedrijfsleider) en Willem Althuizen. Achterin staan Muisenberg (arm op de auto), Pielemeyer (handen op de rug), schuin achter hem Jo de Ceuster en helemaal achterin zien we Hanegraaf. Helemaal rechts, naast de wagen van de stoomzuivelfabriek, staan Piet en Martin Rüttchen (beiden met snor).

Op deze fabriek werkten ook diverse Duitsers en Belgen. De familie Rüttchen is vanuit Duitsland naar Gulpen gekomen en vandaar naar Breda en Ginneken. Twee broers en een neef staan hier op de foto, waarvan Piet dus "De Ley" in Princenhage is begonnen.

ruttchenBron: Princenhage in oude ansichtkaarten

de ley 1930000 interieurInterieur van de werkplaats in 1930 (bron: Het geheugen van Nederland)

peerless--de-leyPeerless met carrosserie van De Ley (Met dank aan Jan Clevering)

De Ley Pontiac 1advertentie uit 1935 van B. van der Molen voor een Pontiac 8-cylinder met carrosserie van De Ley.