logo 1
Contactgroep Auto- en Motorrijwiel Historie

Opgelost: Laurin & Klement FCR 1913

laurin-klement
29 september 2010: De heer Nachtmann van het Skoda-museum in Mlada Boleslav zou graag willen weten of er iemand is die iets afweet van de afgebeelde raceauto. Het is een Laurin & Klement FCR die in 1913 naar Holland verkocht zou zijn en in de Showroom van importeur Sligting, Houwing & Co heeft gestaan. Volgens hun advertenties zaten ze in Amsterdam en in Apeldoorn. De wagen heeft een 4 cilinder, 5672 cc motor met bovenliggende nokkenas en een vermogen van 100pk.

7 juli 2017: Dat het zin heeft om oude onopgeloste vragen weer eens naar boven te halen is deze week duidelijk gebleken. Na zeven jaar kwamen er nu reacties van Ariejan Bos, Ed Beekman, Jac Stienstra en Freek van Leeuwen. In de afgelopen jaren zijn de zoekmogelijkheden via internet dan ook alleen maar toegenomen. Freek van Leeuwen kwam met het meest complete antwoord. Hij schreef:

“De Laurin & Klement FCR is inderdaad in Nederland beland. Om precies te zijn stond hij in september 1913 in de showroom van de nieuwe vestiging van Sligting Houwing & Co. in Apeldoorn. Op zoek naar gegevens over deze auto ben ik gaan snuffelen op de website Delpher.nl. Dit is een enorm digitaal archief van dagbladen en tijdschriften vanaf de zeventiende eeuw tot de huidige dag. Met de steekwoorden "Sligting Houwing" was het meteen raak. Want in de Apeldoornsche Courant van 23 augustus 1913 vond ik een verslag van de opening van 'garage Laurent & Klement', de nieuwe vestiging van Sligting, Houwing & Co op de hoek van de Kerklaan en de Deventerweg. Lokaal staat het daar bekend als de Juliana-garage. De verslaggever omschrijft nauwgezet de inrichting van het pand.

Laurin klement 19130823
De 'show-room' is gelegen aan de kant van de Deventerweg. Er is daar een ontvangstsalon: 'een keurig vertrek, geheel in Empire-stijl gehouden en waarin makkelijke clubsessel tot zitten nooden.' In die showroom, die met planten en bloemen is versierd, ontwaart de verslaggever verschillende 'mooie wagens [...], waaronder een race-wagen van 110 P.K.'
Op dezelfde zoektermen vond ik bij de tijdschriften een uitvoeriger verslag van diezelfde opening, blijkbaar hebben Sligting en Houwing destijds niet bespaard op hun public relations-budget. Het blad Revue der Sporten van 9 september 1913 ruimt drie pagina's in voor de opening van het Apeldoornse bedrijf. Daarbij worden dezelfde zaken omschreven als in de Apeldoornsche Courant, maar RdS heeft er ook foto's bij. Volgens het artikel staat de auto in de showroom tussen een sport-torpedo, een double phaeton voor zes personen en een landaulette.
"Ge aanschouwt er dan een renwagen, zoals er nooit een mijn ogen verraste, een reus, een monster, maar een heerlijk sportief monster. Hem beschrijven, die ik niet. Kijk de foto, en van den wagen in zijn geheel, en van den motor. Is het niet om te watertanden? Een 110 H.P., die een 107 K.M. in 't uur kan halen! Een baas, robuust van lijf en leden, en daarbij toch elegant. Een knaap, die in Oostenrijk en Duitschland over de wegen is gedaverd en gelauwerd uit menigen strijd is gekomen. Alleen daarvoor naar Apeldoorn een trein te pakken, 't zal niet berouwen. Deze kar toont al terstond, slaat men den motorkap maar open, dat men met een eerste-klassemerk te doen heeft."
De genoemde snelheid wordt door de auteur gerectificeerd in het vervolgartikel, een nummer later. Want de auto haalt geen 107 kmh, maar 170. Duidelijk is wel dat Sligting Houwing & Co. de raceauto voor promotie heeft gebruikt. Van enige race-activiteiten met deze auto kon ik geen enkel teken vinden.”

Ed Beekman schrijft: “De Laurin & Klement FCR werd in 1909 gebouwd voor de Semering heuvelklim wedstrijd en deze racewagen werd op 17 mei 1913 naar de Nederlandse L & K importeur verkocht. Als racewagen was hij toen al verouderd en ik denk dat hij voor een zacht prijsje door de Nederlandse importeur is gekocht voor reclamedoeleinden. Waar hij uiteindelijk gebleven is weten we niet. Ik heb deze informatie al aan het Skoda Museum doorgegeven.”

Laurin Klement 19130913


Laurin Klement 19190913 2De 110 HP motor